Transaksiyonel Analiz Yaklaşımı ile Koçluk

Transaksiyonel Analiz (TA) Felsefesi

▫ İnsanlar OK’dir

▫ Herkes ne yaparsa yapsın, kim olursa olsun, değerlidir, anlamlıdır ve önemlidir. İnsan olarak herkes eşittir, herkesin varlığını kabul etmek demektir.

▫ Herkesin Düşünme Kapasitesi Vardır

▫ Önemli bir beyin hasarı olmayan herkes, çevresinde ne olduğu ve kendisine ne olduğunu kavrayabilme kapasitesine sahiptir.

▫ Yaşamında Ne Olacağına Herkes Kendisi Karar Verir

▫ İçinde bulunduğumuz duruma nasıl bir tepkide bulunacağımıza biz karar veririz. Etkilenmeyi kabullenebiliriz de, kabullenmeyebiliriz de.

EGO DURUMLARI

Kafanızda sürekli konuşan birkaç farklı ses olduğunu farkettiğiniz oluyor mu? Bir tanesi sürekli eleştirip, kendinizi kötü hissettiriyor, diğeri korkuyor veya isyan ediyor veya “aman tatsızlık çıkmasın” diyor, bir diğeri kendinize güvenmenizi söylerken bir başkası sadece eğlenmek istiyor olabilir. Bu sesler gerçekte içimizde kimleri konuşturuyor? Kendi iç seslerimizi tanımak, engelleyici olanların sesini biraz kısıp, destekleyici olanlarınkini biraz açmak öğrenilebilir bir beceri.

İçerde konuşan çok sesli koroyu anlamak ve ayırdetmek Transaksiyonel Analiz (TA) ile çok kolay. TA kuramında üç Benlik tanımlanıyor. Bunlara Ebeveyn, Yetişkin ve Çocuk deniliyor.

Ebeveyn Ego Durumu

Bireyin yaşamı boyunca karşılaştığı ebeveyn figürlerinden öğrendiği, düşünce, duygu ve davranışların bütünüdür. Böylece ebeveynlerin çocukları için yaptıkları temel şey, onların dünyayı nasıl algılayacak ve baş edeceklerini belirlemektir. Ebeveyn ego durumu yargı, değer, görüş ve tutumu belirginleştirmektedir.

Yetişkin Ego Durumu

Burada ve şimdi (özerk) tepkilerini verirken ortaya çıkan düşünce, duygu ve davranışlar. Kişiliğimizin akılcı, mantıklı, algılayan, bellekte tutan, veri-işleme ve benzeri bilişsel etkinliklerle uğraşan yanı. Yetişkin ego durumunun en önemli özelliği belirli bir konu, sorun ile ilgili olarak önceden bilgi toplaması, bunları değerlendirmesi, olasılıklar üzerinde durarak sorunu çözmesi, düşüncelerini önyargılara değil gerçekler üzerine oturtması.

Çocuk Ego Durumu

· Bireyin yaşamla başetmek üzere kendi potansiyelini kullanırken kendisinin oluşturmuş olduğu ve çoçukluğundan da izler taşıyan duygu, düşünce ve davranış örüntülerinin takımı

YAŞAM KURGUSU (SENARYO, PLAN, SCRİPT)

Yaşamınızda benzer olaylar ve durumlar yaşadığınızı, sanki aynı senaryonun tekrarlandığını farkediyorsanız, “yine aynı şey oldu”, “bu neden hep benim başıma geliyor?” diyorsanız, bunu kurgulayanın ve değiştirecek olanın kendiniz olduğunu farketmek çok şeyi değiştirebilir.

Dünyada, yaşadığı bir olay yüzünden kendini defalarca cezalandıran tek canlının insan olduğunu biliyor muydunuz? Bir aslan kaçırdığı bir zebra için yıllarca acı çekmez, veya bir yunus beceremediği bir atlayış yüzünden tüm sürünün kendisine güleceğini düşünerek atlamaya küsmez. İnsan dışında tüm canlılar anı yaşar ve geçmişi geçmişte bırakır. Oysa insan 7 yaşında yediği bir tokat için veya müsamerede yaptığı bir yanlış için yıllarca acı çekebilir, kendinden utanabilir, her hatırladığında öğretmenine/annesine/babasına/kendine kızabilir ve tüm hayatını etkileyen kararlar verebilir. Hayatı boyunca otorite figürlerinden çekinebilir, korkabilir, kendisini ortaya koymaktan geri durabilir,insanlara/kendine güvenmeyebilir, toplum önünde konuşmaktan (sahne korkusu) kaçınabilir. Asla ile başlayan cümleler kurabilir.

Bütün bunların tek sebebi beynimizde duyguların depolandığı amigdala değildir. Duygusal belleğimize kendi yorumlarımızla depoladığımız ve sonra onarmadığımız ve bugünle bütünleştirmediğimiz anıları atıl olarak bırakmamızdır. Bunlar bizi bugün kısıtlayan, engelleyen kararlar olabilir (asla erkeklere/kadınlara güvenilmez, asla evlenmeyeceğim, asla gönüllü olmayacağım, asla kendi isteklerimi/fikirlerimi söylemeyeceğim vb.). Benzer bir olayla karşılaştığınızda (eğer üzerinde çalışmadıysanız), tıpkı 7 yaşındaki tepkileri verip, aynı duyguları hissetmeye devam ettiğinizi biliyor muydunuz? Eğer yöntemleri bilirseniz, o anıları tekrar inceleyip, bugünkü deneyim ve aklınızla yeniden yorumlayabilir ve engelleyici olmaktan çıkarabilirsiniz. “İnsan 7’sinde neyse 70’inde de odur” diyen atalarımız, Transaksiyonel Analiz (TA) kuramını bilselerdi, muhtemelen “insan 7’sinde neyse, 70’inde tamamen farklı ve kendi istediği birine dönüşür” derlerdi

TA hepimizin bir prens veya prenses olarak doğduğunu ama yaşam olaylarının bizi kurbağa dönüştürdüğünü söyler. TA öğretisiyle yeniden içimizde prens ve prensesi keşfedebiliriz.

Peki şu düşünceler geçiyor mu aklınızdan? Kimim ben? Neden ben, benim? Çevremdekilerle nasıl iletişim kuruyorum? Böyle iletişim kurmayı ben mi seçtim, yoksa böyle gördüm, böyle yapmaya devam mı ediyorum? Kendimde değiştirmek istediğim yönler var mı? Varsa bu değişiklikleri isteyerek ve bilinçli şekilde yapmamın yolları nelerdir? Nasıl biri olmak istiyorum?

Bu soruları sormak ve cevaplarını bulmak kadar, nasıl ve hangi yöntemle olmak istediğiniz kişi olmaya doğru yol alabileceğinizi bilmeniz de çok önemli ve gerekli. TA bu konuda çok iyi bir yol gösterici. Transaksiyonel Analiz eğitimlerimde hem kavramları, hem de TA uygulamalarını öğrenme fırsatı bulacaksınız. Hayatınızda fark yaratacağından çok eminim 😊

ÖNEMLİ BAĞLANTILAR

Uluslararası Transaksiyonel Analiz Derneği http://www.itaaworld.org/

Avrupa Transaksiyonel Analiz Derneği http://www.eatanews.org/

Transaksiyonel Analiz Derneği http://ta.org.tr/

Avrasya Transaksiyonel Analiz Derneği http://www.atadturkiye.org/

Uluslarası Gelişimsel Transaksiyonel Analiz Merkezi http://www.icdta.net/

Gelişimsel Transaksiyonel Analiz Enstitüsü http://www.instdta.org/

Ayrıntılı Bilgi için TIKLAYINIZ..

Unutmayın – siz, her şeyden çok daha değerlisiniz, gelecek için şimdi ve bu andan itibaren kendinizde değiştirmek dönüştürmek istediğiniz her ne ise, önce sizin için, sonra sizin değer verdiğiniz diğer alanlar için de anlam kazanacaktır. Sevgi dolu anlamlar için…

— Bilge Öztoplu

Koçluk Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kelime anlamı olarak koçluk ”coaching”; birini, bir yerden bir yere götürme anlamına gelir. Koçluk; istenen hedeflere  ulaşmak için, koç (coach) ve müşterinin (coachee) arasında kurulan planlı bir gelişim sürecidir. Bireylerin sahip oldukları potansiyellerini ortaya çıkararak, gerçekçi, ulaşılabilir hedeflere, hatta olasılıklara odaklanan bir öğrenme ve gelişim sürecidir. Koçluk; doğru sorular ile kişilerde farkındalık yaratma ve dönüşümsel  gelişim sanatıdır

Koçluk yapan kişinin, mutlaka Uluslararası geçerliliğe sahip olduğu belgelenmiş eğitim merkezlerinden mezunluğu ve bunun belgelenmiş olması, sürecin güvenirliği açısından önemlidir. Türkiye de bu  www.Icf.org (Uluslararası Koçluk Federasyonu-Turkey) sayfasında belirtilmiştir.

Koçluk alan kişilerin çalışacakları koçların ünvanlı olması yönünde beklentilerini karşılamak amacıyla bu mesleğe de resmiyet kazandırılmıştır. ( International Coaching Federation)-Uluslar arası koçluk federasyonu tarafından onaylı kurumlardan eğitim almış olmak, koçluğunun sanatı ve bireylere uygulanışı açısından  çok önemlidir.

Bir bireyin bir çok nedeni bulunmaktadır.

  • Kazanılacak bir durum vardır ve çok acildir, mecburidir, ilginçtir ya da bunların hepsidir;
  • Bilgi, beceri, güven ya da kaynaklarda bir eksiklik vardır;
  • Sonuçları hızlandırmak için bir istek vardır;
  • Bir başarısızlığın nedeni olarak iş ya da özel yaşamda bir düzeltme yapılması gereklidir;
  • Netlik eksikliği ve yapılması gereken seçimler vardır;
  • Birey, kişisel hedeflerine ulaşmakta etkili ya da destekleyici ilişkiler kuramazsa;
  • Birey son derece başarılıdır ve başarı artık bir soruna dönüşmeye başlamıştır;
  • İş ve özel yaşam dengesi bozulmuştur ve bu da istenmeyen sonuçlar yaratmaya başlamıştır;
  • Kişi kendi içindeki güçlü yönleri ve bunları en iyi nasıl geliştireceğini belirlememiştir;
  • Birey iş ve özel yaşamının daha basit, daha az komplike olmasını istemektedir; veya

Daha iyi organize olma ve kendi kendini daha fazla yönetebilme ihtiyacı vardır.

Koç ve müşteri ilişkisi açık iletişimdir. Ve yapılan kontratta gizlilik politikası temel ilkedir. Öğrenci koçluğunda dahi aileye ancak öğrencinin süreç sonuçları ile bilgi verilir. Koçluk alan kişinin bilgisi dışında bilgi verilmez.

Bir koç, müşterisi ile açık iletişim yolu izlemelidir. Sorular ile netlik sağlanarak, ön görüşme de bu detay özellikle konuşulur. Bu durum zaman, enerji ve finansal olarak bir anlaşmayı gerekli kılar. Ücretler koçun uzmanlık alanı ve deneyim düzeyi ile bağlantılı olarak değişebilir.  Bireyler, koçlukta geçirilmesi beklenen zaman kadar arzu edilen sonuçları da göz önüne almalıdırlar.

Hayır? Bireyin psikolojik sorunları  Koç’un kendi uzmanlık alanının içinde ise  bu ayrı  bir seans ile desteklenebilir.(Psikolog olup aynı zamanda  Koçluk yapan bir uzman  olabilir). Eğer Koç’un  uzmanlık alanı değilse  bir uzmana yönlendirmek için görev üstlenebilir.

Dünyada birçok değişim olmaktadır ve koçluk bu değişikliklerle başa çıkacak bir araç olarak ortaya çıkmıştır. Koçluk insanların iş ve özel hayatlarında önemli olan her konuya odaklanmalarına yardım eder. Günümüzde insanlar kendi hayatlarından sorumlu olma fikrine daha açıktırlar. Koçluk insanlara sadece bunun için yardım eder; bu şekilde de bireysel, sosyal, toplumsal büyümeye yardımcı olur.

Koçlukta,   süreç  en az 6-en fazla 12 seans olarak tavsiye edilir. Bireyin ihtiyacına göre bu seans sayısı azaltılıp, çoğaltılabilir. Bu konuda hedeflerin türü, bireyin kendi gelişimini içselleştirme süreci gibi faktörler göze alınarak süreç sayısına birlikte karar verilir.

Profesyonel koçluk hedef belirlemek, sonuç yaratmak ve kişisel değişim yönetimi ile bireyin hayatına odaklanan farklı bir hizmettir.

Birden fazla koçla görüşerek, ‘’size rahat gelecek’’ kişiyi belirleyin. Koçu tanıyın, içtenlikle kendinizi iletişime  hazır olup olmadığınıza karar verin, demo isteyin, bol soru sorun ve takıldığınız konularda açık iletişimde bulunun.

Koçluk kişisel bir görüşme ile başlar, Bireyin var olan olanaklarına göre , fiziksel konumuna göre ister yüz yüze ister telefon yada olası telekonferans yöntemi ile de yapılabilir. Koçluk ilişkisinin kapsamı belirlenir, harekete geçmek için öncelikler ayarlanır ve ulaşmak istenilen sonuçlar oluşturulur. Takip eden koçluk seansları, önceden belirlenmiş zaman süresinde tamamlanmak üzere, yine yüz yüze ya da telefonla yapılabilir. Seanslar süreci arasında müşteri tarafından karar verilmiş ve uygulanacak eylem adımlarından haberdar edinilmesi beklenilir. Değerlendirmeler, ölçümler yapılır. Süreç içinde beklenmeyen ama farkındalık ile oluşmuş yeni konular üzerinden birey  isterse ayrı bir seans süreci yaratılabilir.  Metodlar, yöntemler, modeller, kavramlar koçluk görüşmelerine dahil edilerek, kişinin kendisinin ve başkalarının farkındalığını arttırmak, bakış açısını geliştirmek, içe bakışı sağlamak, fırsatlar ve girişimlere yeniden bakabilmek ve kendi dinamiğini  ilerletmek için gerekli alt yapı teknikleridir.

Başarılı olmak için koçluk ilişkisinde bireyi tanımak adına  belirli sorular sorar, davranış modellerini öğrenir,  bunların hepsi de belirli amaçlara yöneliktir.

Özellikle bireyden istenenler: Odaklanma, Gözlem, Dinleme, Kişisel disiplin , Tarz – Şefkat, Mizah, Kişisel kontrol, Cesaret, Ciddiyet ve seanslara zamanında katılım…

Bireydeki  dönüşüm dikkate alınır. Bireyin varmak istediği konulardaki performans geri bildirimi önemlidir. Bireyin tatmini,  yeni ve aşmak istediği konularda göstermiş olduğu becerisinde olan dönüşümsel tutumdur. Bireyin farkındalığının artması, değer kriterlerinin istediği  sisteme göre paralel hareket ettirme yeteneğindeki artırımı, seans başındaki ölçümler ile seans sonrası ölçümlerin farkı göreceli olarak başarıyı ölçümlemektedir. Esas başarı bireyin eylem adımlarındaki kararlılığı ve sürdürülebilirliğidir. Bunu destekleyen metodlar bireyi ölçebilecek durumdadır.

Hemen İletişime Geçin

Şimdi, harekete geçme zamanı.

    Duyuru,Etkinlik,Yeni Yazı vb. uygulamalardan haberdar olmak üzere E-posta adresime Bilge Öztoplu'dan mail gönderilmesini istiyorum.